Pioniers & Paupers is de negende aflevering van Het verhaal van Nederland. Dankzij de industriële revolutie, maken welgestelde burgers kennis met nieuwe uitvindingen als telegrammen, fototoestellen en de fiets. Maar de vooruitgang bereikt niet de achterbuurten, waar arbeidersgezinnen in krotten en kelderwoningen verkommeren. Het water staat daar soms tot aan de bedstee en voortdurende uitbraken van besmettelijke ziektes bedreigen de hele stad. Voorlichtingscampagnes en demonstraties tegen alcoholmisbruik maken weinig verschil, totdat de overheid zich eindelijk met deze "sociale kwestie" bemoeit en de sloppenwijken vervangt door leefbare arbeiderswoningen. Het zijn de eerste stappen op weg naar de huidige verzorgingsmaatschappij.
